Over zonnepanelen
Wat zijn zonnepanelen?
Voor een zonnepaneel worden verschillende termen gebruikt: zonnestroompanelen, zonnepanelen, zonnecellen, pv-panelen en pv-systemen. Feitelijk hebben we het daarbij altijd over hetzelfde. Een zonnepaneel zet zonne-energie om in elektriciteit.
Wat is het verschil tussen zonnepanelen en een zonneboiler?
Een zonnepaneel zet zonne-energie om in elektriciteit. De opgewekte elektriciteit kan direct worden gebruikt of worden teruggeleverd aan het lichtnet. Hierdoor wordt bespaard op de jaarlijkse elektriciteitsrekening. Een zonneboilersysteem wekt geen elektriciteit op, maar zet zonne-energie om in warm water. Het water wordt verwarmd in een zonnecollector op het dak en daarna opgeslagen in een warmwaterboiler in de woning. Het verwarmde water kan bijvoorbeeld worden gebruikt om te douchen. Hierdoor hoeft de CV-ketel minder water te verwarmen, hierdoor wordt bespaard op de jaarlijkse gasrekening.
Hoe groot is een zonnepaneel?
Zonnepanelen zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen en opbrengst. In onze berekening wordt uitgegaan van een gemiddeld zonnepaneel met een oppervlakte van 100 x 160 cm (1,6 m2) en een vermogen van 270 Wp.
Werking
Hoe werkt een zonnepaneelsysteem?
Zonnepanelen bestaan uit siliciumplaten die licht omzetten in elektrische energie. Door een natuurkundig proces ontstaat een gelijkspanning van ongeveer 0,5 volt. Door verschillende cellen met elkaar te verbinden, wordt de spanning opgevoerd tot zo'n 24 volt. Een omvormer zorgt er voor dat dit wordt omgevormd naar 230 volt wisselstroom. Doordat de omvormer aan het elektriciteitsnet is gekoppeld, wordt de energie die niet wordt gebruikt teruggeleverd aan het energiebedrijf. Bij oude meters met een draaischijf loopt de meter dan terug. Bij de slimme meter verrekend het energiebedrijf jaarlijks de opgewekte stroom met de verbruikte stroom (salderen genoemd).
Wat voor soort stroom produceert een zonnepaneel?
Een zonnepaneel produceert gelijkstroom. De elektriciteit die in uw woning verbruikt is wisselstroom. U hebt daarom altijd een omvormer nodig om er in uw huishouden gebruik van te kunnen maken.
Wanneer produceert een zonnepaneel stroom?
Zodra er licht op valt, produceert een zonnepaneel stroom. Hoe meer licht hoe beter. Ook bij bewolkt weer, dus wanneer er diffuus daglicht op valt, produceren zonnepanelen stroom. De elektriciteitsopbrengst is echter het hoogst bij helder weer.
Werken zonnepanelen ook in de winter?
Zonnepanelen werken zodra er voldoende zonlicht op valt. Wanneer zonnepanelen niet besneeuwd of berijpt zijn doen ze keurig hun werk, ook in hartje winter. Een lage temperatuur of vorst heeft geen nadelige invloed op de werking van de zonnepanelen. Wel is de zonintensiteit in de winter lager zodat de opbrengst van zonnepanelen in de wintermaanden lager is dan in de zomermaanden.
Verbruikt een zonnepaneel 's nachts stroom?
Nee. Als er niet genoeg zonlicht op de panelen valt, houden ze er gewoon mee op.
Verbruiken zonnepanelen zelf stroom om stroom op te wekken?
Nee, zonnepanelen gebruiken geen stroom om stroom op te wekken. De omvormer verbruikt wél stroom. Dat betekent dus dat er een minimale opbrengst moet zijn voordat de omvormer stroom gaat leveren. U verliest dus een fractie van de opbrengst als u gelijkstroom om gaat zetten naar wisselstroom. Omvormers worden steeds efficiënter.
Hoeveel energie kost het om een zonnepaneel te fabriceren?
De schattingen verschillen. Fabrikanten zijn geneigd anderhalf jaar stroomproductie van het paneel te rekenen. Greenpeace rekent 3 jaar stroomproductie van het paneel. Er zijn ook (grote) verschillen tussen diverse soorten panelen. Voor dunne film zonnecellen (amorf) is (veel) minder energie nodig voor de productie.
Besparing
Zijn zonnepanelen rendabel?
Ja. De stijgende energieprijzen en de dalende aanschafkosten maken het steeds aantrekkelijker om te investeren in zonnepanelen. Zelfs met een klein systeem van bijvoorbeeld 4 zonnepanelen kunt u al een behoorlijk deel van uw elektriciteitskosten terugverdienen.
Betaalt een zonnepaneel zich ooit terug?
Zonnepanelen leveren gratis elektriciteit. Zonnepanelen zijn een investering met een rendement waarvan de hoogte afhangt van de elektriciteitsprijs. In onze berekening zijn we uitgegaan van een huidige elektriciteitsprijs van € 0,20 per kWh en een jaarlijkse stijging van de elektriciteitsprijzen van 2%. Het rendement van zonnepanelen ligt dan al gauw boven de rente die u op een spaarrekening krijgt.
Hoe lang gaat een zonnepaneel mee?
Goede zonnepanelen kunnen meer dan 25 jaar meegaan, goede omvormers minstens 15 jaar. Let dus bij aanschaf goed op de garantie die leveranciers bieden op hun zonnepanelen en omvormers. Vaak wordt naast de productgarantie ook een opbrengstgarantie gegeven, waarmee de leverancier garandeert dat de zonnepanelen na bijvoorbeeld 20 jaar nog steeds minimaal 80% van de opgegeven opbrengst levert. De product- en opbrengstgarantie geeft meestal een goede indicatie van de kwaliteit van de zonnepanelen.
Wat is een kilowattuur (kWh)?
Een kilowattuur (symbool kWh) is een eenheid van elektrische energie die vaak wordt gebruikt, bijvoorbeeld in elektriciteitsrekeningen. Een kilowattuur is gedefinieerd als de elektrische energie die geleverd moet worden om een apparaat van 1000 watt (1 kilowatt) een uur lang te kunnen laten werken.
Wat is het verschil tussen Watt en Wattpiek (Wp)?
Watt is een eenheid van vermogen. Bij een zonnepaneel hangt het geleverde vermogen af van de hoeveelheid zon die er op valt. Daarom is door de fabrikanten onderling afgesproken dat ze aan elk paneel een getal toekennen dat aangeeft welk vermogen dat paneel onder afgesproken (laboratorium) omstandigheden levert. Dit getal is het aantal Wattpiek. Een paneel van 100 Wattpiek (100 Wp) levert dus onder standaard test condities 100 W. Het vermogen dat een paneel in de praktijk oplevert varieert: op een bewolkte dag is het lager, bij intense zonneschijn kan het ook hoger zijn. Als vuistregel wordt aangehouden dat u jaarlijks zo'n 87 kWh van een zonnepaneel van 100 Wp mag verwachten, mits de panelen schaduwvrij, zuidgericht en onder een hellingshoek van circa 35 graden zijn geplaatst.
Hoeveel energie levert een zonnepaneel nu echt?
Goede zonnepanelen hebben niet alleen een hoog piekvermogen (Wp of Wattpiek) maar ook een hoge werkelijke opbrengst (kWh of kilowattuur). De werkelijke opbrengst die zonnepanelen onder standaard testcondities zullen behalen ligt meestal 10 tot 20% lager dan het opgegeven piekvermogen. Dit wordt weergegeven als de STC-waarde (Standard Test Conditions) of PTC-waarde (PV USA Test Conditions) van een zonnepaneel. De PTC-waarde is gebaseerd op Amerikaanse test condities en wordt algemeen gezien als de meest realistische waarde.
Hoeveel stroom verbruik ik per jaar?
Dat kunt u ieder jaar zien op de jaarafrekening van uw elektriciteitsbedrijf. Het gemiddelde verbruik van een doorsnee gezin met ligt op ongeveer 3.500 kWh per jaar (kilowattuur).
Hoeveel zonnepanelen heb ik nodig om het stroomverbruik in mijn woning te dekken?
Zonnepanelen kunnen een aardig deel van het stroomverbruik van uw huishouden opvangen. Bijvoorbeeld: een systeem van 6 panelen van elk 270 Wp produceert zo’n 1350 kilowattuur per jaar, mits de panelen schaduwvrij, op het zuiden gericht zijn onder een hellingshoek van circa 35 graden. Dit is circa 40% van het verbruik van een gemiddeld huishouden (3.500 kWh per jaar). Om het volledige stroomverbruik te dekken zijn er in dit geval circa 16 zonnepanelen nodig.
Hoe controleer ik of mijn zonnepanelen voldoende presteren?
U kunt uw installateur vragen om een prestatieprognose op te stellen en een garantie af te geven op de prestaties van uw PV-installatie voordat u tot het bestellen en laten plaatsen van de installatie overgaat. Voor het bijhouden van de opbrengst van uw zonnepaneel-systeem kunt u een zogenaamde datalogger laten plaatsen bij de omvormer. Veel moderne omvormers hebben overigens al zo’n datalogger ingebouwd. U kunt dan via uw PC, IPad of Smartphone de opbrengst volgen. Als er geen datalogger aanwezig is kunt u op de omvormer zelf de geproduceerde elektriciteit aflezen. Als de werkelijk opbrengst veel afwijkt van de berekende opbrengst is er mogelijk iets aan de hand met uw installatie. Voor een juiste opbrengst vergelijking kunt u een PV-prognose laten maken.
Aanschaf
Zijn er collectieve inkoopacties waar ik aan mee kan doen?
Binnen veel gemeenten zijn er collectieve inkoopacties voor zonnepanelen en zonneboilers die soms door bewoners zelf georganiseerd worden of vanuit wijk- en buurtverenigingen. Door gezamenlijk grotere aantallen aan te schaffen wordt de inkoopprijs per huishouden aanmerkelijk lager, zodat de terugverdientijd korter wordt. Houd daarom de zonnekaart website in de gaten om op de hoogte te blijven van de collectieve inkoopacties in uw gemeente.
Is het rendabel om als vereniging van eigenaren zonnepanelen of zonneboilers aan te schaffen?
Vanaf 1 januari 2016 is het mogelijk om als VVE of als (energie)coöperatie gebruik te maken van de regeling verlaagd belastingtarief (de zgn “postcoderoosregeling”) voor collectieve opwek die deelnemers vrijstelt van energiebelasting ( het zogenaamde “nultarief”). Deze regeling geldt voor deelnemers die binnen het 4-cijferige postcodegebied van een collectieve PV installatie of een aangrenzende postcodegebied wonen. Daarmee is dit dus net zo rendabel als het salderen van opgewekte elektriciteit en het verrekenen hiervan met het eigen verbruik voor particuliere huiseigenaren met een eigen dak. Het “nultarief” wordt gedurende een periode van tenminste 15 jaar gegarandeerd.
Op de website van
HIER Opgewekt vindt u actuele informatie over dit onderwerp:
Welk type zonnepaneel kan ik het beste kiezen?
Er zijn op dit moment meer dan honderd soorten zonnepanelen op de markt verkrijgbaar. Naast de gangbare (mono- en polykristallijn) zonnepanelen zijn er ook zogenaamde ‘dunne film zonnepanelen’ verkrijgbaar. De kwaliteit van de zonnepanelen kan sterk verschillen. Informeer bij een installateur naar het type systeem dat het beste bij uw situatie past en informeer altijd naar kwaliteit en garantie van alle onderdelen van de PV-installatie.
Hoeveel garantie zit er op zonnepanelen?
Dit verschilt per leverancier. Goede zonnepanelen kunnen meer dan 25 jaar meegaan, goede omvormers minstens 15 jaar. Let bij het beoordelen van offertes dus op de garantie die op zowel zonnepanelen als omvormers wordt geleverd. Vaak wordt naast de productgarantie ook een opbrengstgarantie gegeven, waarmee de leverancier garandeert dat de zonnepanelen na bijvoorbeeld 20 jaar nog steeds minimaal 80% van de opgegeven opbrengst levert. De product- en opbrengstgarantie geeft meestal een goede indicatie van de kwaliteit van de zonnepanelen. Soms dient u uw zonnepanelen zelf te registreren bij de producent om recht te hebben op productgarantie, informeer hierover bij de installateur.
Waar moet ik op letten bij aanschaf van zonnepanelen?
Let niet alleen op de prijs maar kijk ook naar de kwaliteit van de panelen. Goede zonnepanelen hebben niet alleen een hoog piekvermogen (Wp of Wattpiek) maar ook een hoge werkelijke opbrengst (kWh of kilowattuur). De werkelijke opbrengst die zonnepanelen onder standaard testcondities zullen behalen ligt meestal 10 tot 20% lager dan het opgegeven piekvermogen. Informeer bij een installateur naar het systeem dat het beste bij uw situatie past en informeer altijd naar kwaliteit en garantie van alle onderdelen van de PV-installatie.
Plaatsing
Moeten zonnepanelen altijd op het zuiden gericht zijn?
Nee, ook op west- of oost gerichte daken kunnen zonnepanelen geplaatst worden. De zoninstraling is meestal minder intens dan op een zuidgericht dak waardoor de te verwachten energieopbrengst lager is wanneer we uitgaan van de meest gangbare (mono- en polykristallijn) zonnepanelen. Er bestaan echter ook zogenaamde ‘dunne film zonnepanelen’, die juist bij uitstek zijn voor west- en oost gerichte daken. Deze zijn meestal wat duurder, waardoor de terugverdientijd wat langer is. Informeer bij een installateur naar de mogelijkheden op uw dak. Ook bij een oordeel “ongeschikt” of “zeer ongeschikt” kan het lonen om hierover informatie in te winnen bij uw installateur, als u persé zonnepanelen wilt aanschaffen.
Is mijn dak geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen?
In de zonnekaart kunt u bekijken of uw dak geschikt is voor zonnepanelen. Hierbij wordt rekening gehouden met het type dak (plat of schuin), de dakhelling en de oriëntatie (liefst zuidgericht). De meeste schuine daken met dakpannen en platte daken zijn geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen of een zonneboiler. Of uw dak ook fysiek geschikt is voor het plaatsen van zonnepanelen is niet eenvoudig te beantwoorden. Er zijn vele soorten daken en dakconstructies die allen een eigen installatiehandleiding hebben. Over het algemeen kan gesteld worden dat rieten daken, kunststof rieten daken, daken met zogenaamde ‘dakpanplaten’ en leien daken minder geschikt voor zonnepanelen. Informeer altijd bij een adviseur of installateur of uw dak geschikt is.
Heeft het zin om zonnepanelen te plaatsen op een plat dak?
Zonnepanelen op een plat dak plaatsen gaat heel goed omdat u ze dan ideaal op het zuiden kunt richten. Er zijn verschillende systemen voor. Meestal is er sprake van een plaatsing met ballast zodat u de dakbedekking niet hoeft te doorboren. Laat u van te voren goed informeren of uw dak deze ballast kan dragen. Dat is één van de vragen die u ineen gesprek met een energieadviseur of installateur kunt stellen. Nadeel van zonnepanelen op een plat dak is dat de zonnepanelen op voldoende afstand van elkaar geplaatst moeten worden, om te voorkomen dat ze elkaar kunnen overschaduwen. Hierdoor is de benodigde ruimte voor een zonnepaneel op een plat dak 2 a 3 keer zo groot als op een schuin dak. Afhankelijk van de hoek waaronder de zonnepanelen geplaatst worden onder een kleine hoek geplaatst worden is er meer ruimte nodig dan wanneer ze onder een grotere hoek geplaatst worden.
Inmiddels worden er ook steeds meer PV-installaties geplaatst in een zogenaamde oost-west opstelling. Er is dan geen “bufferzone” voor schaduw tussen de panelen nodig. Bovendien is er minder ballast nodig en is het gewicht beter verdeeld. Informeer daarnaar bij uw installateur.
Kan ik ook zonnepanelen plaatsen als mijn dak oud is?
Uw dakconstructie moet het gewicht van de zonnepanelen kunnen dragen. Als u twijfelt over het draagvermogen van uw dak adviseren wij u een inspectie en keuring uit te laten voeren door een bouwkundige. Een zonnepaneelsysteem gaat namelijk minimaal 20 jaar mee. Uw dak moet gedurende deze tijd dan ook stabiel zijn.
Kan ik zonnepanelen zelf monteren?
Als u zelf handig bent en beschikt over de juiste montagehandleiding kunt de zonnepanelen ook zelf monteren. U bent wel wettelijk verplicht om de aansluiting in de meterkast te laten uitvoeren door een erkend installateur. Als u zelf niet over de nodige kennis en kunde beschikt kunt u de installatie van zonnepanelen het beste overlaten aan gekwalificeerde professionals. Zij zorgen ervoor dat de zonnepanelen veilig en stevig worden aangebracht en dat een eventuele doorvoer in uw dak waterdicht en isolerend wordt afgedicht. Ook is het van belang dat de installatie op een veilige manier wordt aangesloten op het lichtnet.
Wat verandert er in mijn woning?
Binnen uw woning is ruimte nodig voor de omvormer en het aanbrengen van de benodigde bedrading. Een omvormer moet op een goed geventileerde plek worden opgehangen. De omvormer zal tijdens zonuren enig geluid produceren vanwege de ingebouwde ventilator (koeling). Vanaf het dak zullen elektriciteitskabels met gelijkspanning naar de omvormer worden geleid. Hiervoor wordt meestal een doorvoer in het dak gemaakt. Vanaf de omvormer wordt een elektriciteitskabel met wisselspanning naar de meterkast in uw woning geleid. Hiervoor is meestal een aparte groep vereist.
Hoeveel zonnepanelen kan ik het beste laten plaatsen?
Dit hangt af van de hoeveelheid elektriciteit die u jaarlijks verbruikt. Het meest optimaal is een PV-installatie die qua omvang bij uw huidige elektriciteitsgebruik past. Een PV-installatie die jaarlijks meer energie opwekt dan u zelf verbruikt is economisch minder interessant.
Onderhoud
Moet ik zonnepanelen regelmatig schoonmaken?
Normaal gesproken zou het eenmaal per 2 jaar reinigen van het glas –gewoon met zachte borstel en schoon onthard water- voldoende moeten zijn. De frequentie van reinigen kunt u af laten hangen van de omgeving, het weer en de hellingshoek. Ondanks dat zonnepanelen onder een hoek staan en vaak een coating hebben kan er in periodes van droogte en/of in vervuilde omgevingen een stoflaag op de panelen terecht komen. Wanneer er bomen in de directe omgeving staan kan er bovendien een groene aanslag ontstaan. Deze stofdeeltjes of groene aanslag kan de opbrengst van de panelen omlaag brengen van een paar procent tot 20 procent in zeer ongunstige gevallen. U kunt het schoonmaken uitbesteden aan een bedrijf, maar het is meestal goed zelf te doen.
Verzekering
Moet ik mijn zonnepaneel apart verzekeren?
Dit verschilt van verzekeraar tot verzekeraar. Sommige verzekeraars beschouwen een systeem als een onderdeel van uw woning. Voor andere verzekeraars zijn het losse voorwerpen die apart verzekerd moeten worden. Vraag uw verzekeringsmaatschappij naar uw persoonlijke situatie.
Veiligheid
Geven zonnepanelen gevaarlijke straling af?
Zonnepanelen stralen niet, want het zijn gelijkstroomapparaten. De omvormer kan wel storing geven op radio-ontvangst, net zoals een TL-buis dat kan doen.
Zijn zonnepanelen brandgevaarlijk?
Kwalitatief goede zonnepanelen zijn niet brandgevaarlijk. In Nederland is ook geen enkel geval bekend waarbij zonnepanelen brand hebben veroorzaakt.
Ik heb gehoord over zonnepanelen die in brand kunnen vliegen?
Tussen augustus 2009 en februari 2012 zijn door het inmiddels failliete Scheuten Solar zonnepanelen geleverd die vanwege gebrekkige montage in enkele andere Europese landen tot brand hebben geleid. Het betreft zonnepanelen van het model Multisol met typenummers P6-48, P6-54, P6-60 en P6-66. Deze zonnepanelen worden momenteel niet meer geleverd of geïnstalleerd. Verder is in 2010 een memo verschenen van het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV) waarin melding wordt gemaakt van potentieel gevaar voor brandweerpersoneel bij het bestrijden van brand van gebouwen waarop zonnepanelen geïnstalleerd zijn. De brandweer zou tijdens het blussen in aanraking kunnen komen met de spanningsvoerende onderdelen (bijvoorbeeld draden) die als het gevolg van brand zijn aangetast. Binnen brandweer Nederland zijn echter nog geen incidenten bekend met zonnepanelen.
Veelgestelde vragen
